بررسی عملیات بدر

1-عملیات بدر-رویکرد ارتش
تشكيل يك فرماندهي مستقل با نام (فرماندهي نيروهاي شرق دجله) توسط عراق در منطقه هورالعظيم به دنبال تصرف جزاير مجنون شمالي و جنوبي توسط نيروهاي ايراني صورت پذيرفت و بر اساس احتمالات پيش بيني شده توسط عراقي ها جهت جلوگيري از قطع محور حياتي العماره،بصره ، اقدامات زير به انجام رسيد:
-    ايجاد شبكه هاي پيچيده سيم خاردار ونصب شبكه هاي فوگاز و مين گذاري در دهانه نهرهاي منتهي به سيل بندغربي هورالهويزه.

-    احداث مواضع و مزغل هاي بتوني روي خاكريز شرق سيل بندغربي هورالهويزه
-    احداث جاده هاي شوسه ارتباطي بين مواضع روي خاكريزهاي شرقي و غربي و خاكريز و سيل بند در ساحل غربي رودخانه دجله و دهها اقدام ديگر كه عراق را در حفظ و پدافند از منطقه بسيار مصمم نشان مي داد.
بررسي تداوم عمليات خيبر در اين منطقه و ادامه حمله به سمت عمق خاك عراق توسط نيروهاي ايراني مورد توجه قرار گرفته و نهايتاً طرح عملياتي حيدر در سوم اسفند ۱۳۶۳ توسط قرارگاه كربلا و طرح عملياتي شماره ۱ ابوذر در دهم اسفندماه ۱۳۶۳ توسط قرارگاه نجف اشرف تهيه و منتشر گرديد.
در اين عمليات ۱۲ لشكر و ۵ تيپ ايراني از ارتش و سپاه در قالب ۴ قرارگاه شركت نموده به نيرويي در حدود بيش از ۲۱ تيپ عراقي (پياده،زرهي، مكانيزه)يورش بردند تا عمليات خود را به نام عمليات بدر با رمز يا فاطمه الزهرا (س) اجرا نمايند.
تعدادي از فرماندهان سپاه پاسداران در اين عمليات به شهادت رسيدند عباس كريمي، مهدي باكري، و ابراهيم جعفرزاده از جمله اين شهداء هستند.

نتيجه :
-    رزمندگان اسلام هر چند در يورش اوليه، جاده العماره بصره را تصرف كردند و تلاش نمودند تا سرپل تصرفي را گسترش دهند ولي به دليل پاتك سنگين زرهي دشمن و مشكل بودن پشتيباني در منطقه هور و طولاني بودن آمار راهها مجبور به عقب نشيني شده و تنها پد خندق و قسمتي ديگر از هوراهويزه را آزاد كردند.
-    ۱۲۰۰۰ نفر كشته و زخمي و ۳۰۰۰ نفر اسير تلفات انساني نيروهاي عراقي بود .
-    ۱۸۰ دستگاه تانك و نفربر، ۲۰۰ دستگاه خودرو، ۱۰۰ قبضه خمپاره انداز و توپ و تخريب ۳ دهنه پل ويك ماكروويو، سرنگوني ۶ فروند هواپيما و سه فروند بالگرد از جمله ضايعات سنگين عراقي ها محسوب گرديد.

منبع : کتاب اطلس نبردهای ماندگار
نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی

2-بررسی عملیات بدر-رویکرد سپاه
عملیات بدر
منطقه: جبهه جنوبي - هورالهويزه
رمز: يا فاطمه الزهرا (س)
تاريخ: 20/12 تا 26/12/1363
هدف: قطع جاده بصره - العماره و تهديد بصره از شمال
وسعت منطقه آزادشده: حدود 500 كيلومتر مربع

حضور آقاي هاشمي رفسنجاني در قرارگاه فرماندهي عمليات خيبر، در عمليات بدر تكرار نشد بلكه مجدداً سپاه نقش اول را در عمليات به عهده گرفت و با اشتراك ارتش، اين نبرد را فرماندهي و اجرا كرد. اين عمليات ادامه عمليات خيبر بود. بررسي نقاط قوت و ضعف خودي و دشمن در عمليات خيبر، بار ديگر فرماندهان جنگ را به طراحي و اجراي عمليات در هور ترغيب كرد. عبور از هور، تصرف ساحل شرق دجله و بستن بزرگ راه العماره - بصره، اهداف عمليات بدر بود. در اين عمليات با عبور از رود دجله، تردد دشمن در جاده العماره - بصره قطع شد. ليكن اتكا به عقبه آبي، نداشتن جاده‌هاي مواصلاتي، بروز مشكلات ترابري و پشتيباني و بي بهره بودن از آتش توپخانه سبب گرديد كه پس از شش روز نبرد و مقاومت در برابر پاتك‌هاي متوالي و سنگين زرهي دشمن، ساحل خشك شرق دجله را تخليه و به تثبيت مواضع جديد در هورالعظيم بسنده كنند. در شش روز جنگ سخت، شماري از نيروها و فرماندهان سپاه به شهادت رسيدند، از جمله: مهدي باكري فرمانده لشكر 31 عاشورا؛ عباس كريمي فرمانده لشكر 27 حضرت رسول (ص)؛ ابراهيم جعفرزاده فرمانده تيپ 18 الغدير. و نيز همزمان با عمليات بدر اولين دوره جنگ شهرها آغاز شد و نيروي هوايي عراق مناطق مسكوني تهران را هدف قرار داد و در مقابل، اولين سري از موشك‌هاي زميني به زمين ايران شهرهاي مهم عراق را نشانه گرفت. [1]

[1] برگرفته از کتاب اطلس جنگ ایران و عراق، فشرده نبردهای زمینی، حسن دری،  مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ